Kunst op straat

Jaap van de Leijsing

Jaap van de Leijsing
Jaap van de Leijsing
Jaap van de Leijsing

Kunstenaar: N.V.T.
Straatnaam: Keienhof, Mgr. Berkvenstraat (bij Kastanje)
  Liessel
Materiaal: Natuursteen, Zwerfkei

Omschrijving:

Het gaat om een blok kwartsiet uit de zgn. Formatie van Veghel A.
De kei Jaap van de Leijsing dankt zijn naam aan de plek waar hij gevonden werd, in de hoek van de huidige Poldersteeg en Bremweg in Liessel. Het heette daar toentertijd de Leizing, een naam die we in de geschriften ook wel terugvinden als Lijzing of Leijzing en nadien ook als Leijsing wordt geschreven. De gemeente Deurne gebruikt tegenwoordig die laatste schrijfwijze en zo staat het ook op het ‘naamkaartje’ van deze kei.

De zwerfkei is in opdracht van de burgemeester van Deurne en Liessel – zoals de gemeente toen nog heette – op 14 april 1921 naar de Markt van Deurne getransporteerd, door voerman Dielissen (RHCe . Krant De Zuidwillemsvaart 15-04-1921). 

Een der oudste inwoners onzer parochie, huizende op de Leizing is vertrokken. Reeds vroeger zijn meerdere pogingen aangewend om hem tot vertrek te bewegen, maar die bleken steeds tevergeefs. Nadat onze Burgemeester hem Woensdag met een bezoek had vereerd en Sinjeur was gefotografeerd, schijnt de zaak veranderd. Zo juist passeerde hij door ons dorp. Op de kar van voerman Dielissen. Uit ieder huis kwamen belanghebbenden en nieuwschierigen om Jaap van de Leizing goeden dag te zeggen. Bij het Boerenbondsgebouw werd door Meester Van Helden en Engels het signalement vastgesteld. Wigvormig, hoog 1.80 M, dik ruim 60 c.M., breed 1.20 M, gewicht 1780 kilo’s. Men beweert dat de reuzenkei in de Ardennen is geboren.

Wanneer de kei bovengronds is gekomen, is niet precies bekend. Maar uit een krantenbericht uit 1978, toen Jaap een vaste plaats in Liessel kreeg, kan geconcludeerd worden dat de kei rond 1918 is gevonden ("Wat ne Kei is dat" Helmonds Dagblad 10-11-1978).

Op de markt in Deurne leunde Jaap jarenlang tegen een boom. Op 10 mei 1956 is de kei gestolen.. (Land- en Tuinbouwblad van 29 december 1956). Uiteindelijk is de kei in Liessel teruggekeerd. Op 18 november 1978 kreeg hij een vaste plaats op het marktplein in Liessel, net als een andere kei die eveneens in Liessel is gevonden: zie Buntse Kei.

Carnavalsstichting De Kei is bij de oprichting op 19 april 1955 vernoemd naar de kei Jaap van de Leijsing. Die kei moest het symbool worden van Liessels onverzettelijkheid en doorzettingsvermogen. Aanvankelijk was het dus de bedoeling deze kei terug te halen naar Liessel. Na de vondst van de Buntse kei in 1957 was de belangstelling (voorlopig) over en werd die tweede kei geadopteerd.

Sinds 1997 is de kei Jaap van de Leijsing ieder jaar het middelpunt van een carnavalsactiviteit. De Prinsengarde van carnavalsstichting De Kei start op carnavalsmaandag haar ‘Rozen Môndig’ bij de kei. Later op de middag wordt een speciale onderscheiding uitgereikt aan iemand die lid is van de Prinsengarde en dat ereteken is het ‘Jepke’ gaan heten.

De geschiedenis van deze kei, ook in relatie tot carnaval, wordt uitvoerig beschreven in het in 2010 geschreven boek Wat ne Kei is dat.

Jaap van de Leijsing is een van de twee grote zwerfkeien die onder Liessel gevonden zijn.

Plattegrond: